HDP’ye kapatılma istemi ile dava açılması kararının ardından vatandaşlar partilerin kapatılma sürecinin nasıl işlediğini merak etmeye başladı.
Siyasi Partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından karara bağlanıyor.
Peki, Parti kapatma nasıl yapılır? Siyasi Parti Kapatma Kanunu’na dair detaylar..
SİYASİ PARTİLER NASIL KAPATILIR?
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca, bir siyasi partinin kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi’nde açılan davalarda, “ceza davası” prosedürü izleniyor.
Siyasi partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından karara bağlanıyor.
Anayasa Mahkemesi, temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebiliyor.
PARTİ KAPATILMA SÜRECİ
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından açılan dava üzerine Mahkeme, bir siyasi partinin Anayasa’nın 69. maddesinde sayılan hallerden ötürü kapatılmasına veya dava konusu fiillerin ağırlığına göre devlet yardımından kısmen ya da tamamen yoksun bırakılmasına, toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğuyla yani 15 üyenin 10’unun oyuyla karar veriyor.
Siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin davalar, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun davanın mahiyetine uygun hükümleri uygulanmak suretiyle dosya üzerinden Genel Kurulca inceleniyor ve kesin karara bağlanıyor.
SİYASİ PARTİLERİN KAPATILMA NEDENLERİ
1982 Anayasası’ndan sonra yürürlüğe giren 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nda (SPK) Anayasa’da sayılan kapatma nedenlerinin yanında diğer birtakım kapatma nedenleri düzenlemiştir.
Hukukumuzda siyasi parti kapatmaları sadece Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu’na göre değil mahkeme kararı, kanun ve konsey kararıyla da siyasi partiler kapatılmıştır.
ANAYASANIN 68. MADDESİ
Bir siyasi partinin tüzüğü ve programının Anayasanın 68.’inci maddesinin dördüncü fıkrası hükümlerine aykırı bulunması halinde temelli kapatma kararı veriliyor.
Anayasanın 68. Maddesinin dördüncü fıkrası ise şöyle:
“Siyasi partilerin tüzük ve programları ile eylemleri, devletin bağımsızlığına, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, insan haklarına, eşitlik ve hukuk devleti ilkelerine, millet egemenliğine, demokratik ve laik Cumhuriyet ilkelerine aykırı olamaz; sınıf veya zümre diktatörlüğünü veya herhangi bir tür diktatörlüğü savunmayı ve yerleştirmeyi amaçlayamaz; suç işlenmesini teşvik edemez.”
Kapatma nedenlerinden diğer ikisi ise bir siyasi partinin:
• Anayasa’nın 68. maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı eylemlerin işlendiği odak haline geldiğinin Anayasa Mahkemesi’nce tespiti,
• Yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek ve tüzel kişilerden maddi yardım almasıdır.
