Salgın döneminde yaşam tarzları ve alışkanlıklar büyük ölçüde değişti. Salgından korunmak için evlerinde kalan insanlar günden güne daha az hareketli ve dijitalleşmiş bir yaşam tarzına uyum sağlamak zorunda kaldı.
Hareketsizlik ve dijital aygıtlara çok fazla maruz kalma fiziksel sorunların yanı sıra psikolojik nedenlere bağlı rahatsızlıkları da beraberinde getirdi. Bu süreçten en çok etkilenen gruplardan biri de çocuklar oldu. Koronavirüs salgını, çocukların günlük yaşantısında önemli değişikliklere neden oldu.
Hareketsiz yaşantı, uzaktan eğitim ve dijital bağımlılık gibi durumlar çocuklarda uyku düzeni bozukluğunu tetikledi.
HORMONAL DENGESİZLİĞE NEDEN OLUYOR
Çocukların bir yılı aşkın süredir evde kalmasının, hem psikolojik hem de fiziksel olarak birtakım sıkıntılara neden olabileceğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Yasemin Meriç Kazdal, bu sıkıntıların en başında da uyku problemleri, hareketsizliğe bağlı birtakım sağlık problemleri ve uykusunu rahat alamayıp, rahat hareket edemeyen kaygılı bir ortamda olan çocukların göstereceği sıkıntıların yer aldığını söyledi.
Çocukların hareket etmedikçe artık hiç hareket etmek istemediklerini belirten Kazdal, “Onlara izin verilen saatlerde bile dışarı çıkmak istemiyorlar. Bir taraftan da sürekli dijitalle karşı karşıyalar, ekran karşısındalar. Derslerini ekranda yapıyorlar, eğlenceyi, sosyalleşmeyi ekran karşısında yapmaya çalışıyorlar. Bu da çocukların kapasitelerinin çok daha üstünde görsel ve sesli uyaranlarla karşı karşıya kalmalarına neden oluyor.” dedi.
Çok yüksel bir uyarılmışlık halinin uykuya geçişi ciddi anlamda zorlaştırdığına dikkat çeken Kazdal, birçok çocuğun bu yüzden çok geç saatlere kadar uyuyamadığını belirterek, “Uyuyamadıkları zaman sabahleyin erken kalkmakta zorlanıyorlar. Sadece geç saatte uyumak değil aynı zamanda uykuya daldıktan sonra da her bir çocuğun hem psikolojik hem de fiziksel sağlığı için ihtiyacı olan kesintisiz uzun süreli uykuyu alamıyorlar. Çocuklar gece içerisinde çok kez uyanıyor ve bu uyanmalar ihtiyaç duydukları hormonal salınımın bozulmasına neden oluyor” şeklinde konuştu.
UYKUYA GEÇİŞİ KOLAYLAŞTIRAN BİTKİLER KULLANILABİLİR
Çocukların uyku sorununun çözümü olarak doğal yollara da başvurulabileceğini ifade eden Kazdal, ailelerin soğukkanlı olmaları, sağlık düşünmeleri ve çocuklarına örnek olmaları gerektiğinin altını çizdi.
Yetişkinlerin mümkün olduğunda hareket ederek, kendilerini koruyarak ve sakin kalarak çocuklara örnek olmaları gerektiğini belirten Kazdal, “Onlara mümkün olduğunca hareket edici etkinlikler düzenlemek hatta çocuklara eşik etmek gerekir. Özellikle 12 yaş altı çocukların gün içerisinde terleyecek kadar hareket etmeye ihtiyaçları vardır. Anne babaların bunu mutlaka dikkate almaları lazım.” dedi.
Eğitim gibi mecburi olan koşulların dışında dijital kullanımın azaltılması gerektiğine işaret eden Kazdal, uyku saatinden bir iki saat önce ortamın mümkün olduğunca loş hale getirilip, ortamdaki parlak ışıkların azaltılması ve mümkünse kapatılması gerektiğini söyledi.
Uykuya geçişi kolaylaştıran bitkilerin de kullanılabileceğini dile getiren Kazdal, “Aileler bundan da faydalanabilir çünkü bu bir doğal yöntem. Bu bitkilerin başında da ‘Mayıs papatyası, melisa ve ıhlamur’ geliyor. Bu üçünün sinerjik etkisi çocukların uykuya geçişini kolaylaştırıyor. Uykuya geçişi kolaylaşmış çocuk uzun soluklu, bölünmeden bir uyku uyumuş oluyor” dedi.
“BESİNDEN MAHRUM BIRAKMAKLA EŞ DEĞER”
Sağlıklı bir uykunun gelişme çağındaki çocuklar için oldukça önemli olduğunu ifade eden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Bekir Çakmak ise, uykunun beslenme kadar önemli olduğunu belirterek, “Bir çocuğu uykusuz bırakmak besinden mahrum bırakmakla eş değer diyebiliriz. Çünkü bir çocuk yeterli uyku hijyenini sağlayamazsa yani uykuya dalmada problem yaşar ve geceleri sık uyanırsa başta mental fonksiyon problemleri olmak üzere konsantrasyon kaybı, derslerde başarısızlık, öğrenme güçlüğü, hatta ileriki yaşlarda iş hayatında başarısızlığa kadar sonuçlara yol açabiliyor.” ifadelerini kullandı.
